Lieve mensen,
Alweer is er een maand voorbij. Het is ook hier februari en de laatste dagen zit er enig voorjaar in de lucht, ofschoon... het schijnt toch weer kouder te worden.
Hier hebben we het op onze eigen manier nog steeds druk. Dinsdags tekenen en met veel plezier, vrijdags volgen we lessen over de Deense geschiedenis van na de oorlog. Hier in de buurt houdt een meneer een serie lezingen onder de titel "i mands minde", hetgeen zoiets betekent als "sinds mensenheugenis" of letterlijk "in het geheugen van een man" en dat zijn het danook: z'n eigen herinneringen. Die meneer is ooit leraar geweest aan een "højskole" en dat is wel iets "pære-dansk" (pere-deens). "Højskole" zijn een soort volkshogescholen, waar mensen zich kunnen scholen in van alles en nog wat. Ooit zijn die gesticht "tot verheffing des volks", maar tegenwoordig zijn ze wat meer aan de markt overgeleverd en wordt er dus ook geyogaad, gemediteerd, geakwarelleerd en toen het nog mode was gemacrameed en en van alles en nog wat gecursust. Nog altijd verblijven daar een flink aantal mensen een aantal weken achtereen en die cursussen wat af!
In de zestiger jaren waren die scholen in Denemarken een beetje de aanjagers van de bevrijdingsbewegingen van studenten, de vrouwenbeweging en wat niet al. Er werd druk lesgegeven aan de hand van Erich Fromm, Marcuse, Nietzsche, Sartre, Kafka, Ionesco, maar ook Dostojevski en anderen, die destijds populair waren.
Oorspronkelijk zijn die volkshogescholen in Denemarken begonnen zo rond 1860 door ene meneer Grundtvig, die theoloog was, idealist en romanticus, uiteraard een heerlijke kombinatie. Zijn idee was om het volk te verheffen, maar in tegenstelling tot die vermaledijde socialisten, zonder revolutie en/of klassenstrijd en die is er dan ook nauwelijks geweest in Denemarken. Je kunt je wel voorstellen, dat toen deze scholen in de zestiger jaren van de vorige eeuw revolutionaire ideeën begonnen te verkondigen, de beer los was. Verraad aan de beginselen van de lieve , zachtaardige meneer Grundtvig!!
Op zich is zoiets best interessant, maar ik heb zelden iemand gehoord die in een lezing zo ongehoord trots op en blij met zichzelf was. Hij had toch maar mooi een vooraanstaande rol daarin gespeeld! Hij werd lid van de "Socialistiske Folkeparti" (nog steeds actief in Denemarken en vergelijkbaar met de toenmalige PSP in Nederland) en dat leidde tot ingezonden brieven in de kranten, hoe het toch in hemelsnaam mogelijk was dat aan een Deense højskole zulke leraren konden worden aangesteld.
In zo'n zaaltje met mensen, die welwillend proberen toe te luisteren, geeft zoiets altijd een beetje merkwaardige stemming, een soort van plaatsvervangende schaamte. Mensen kijken wat ongemakkelijk naar elkaar op, net alsof er iets heel ergs gebeurt.
Het merkwaardige is wel, dat die ideeën nog steeds schijnen te spelen in Denemarken. Het is hier op dit moment verkiezingsstrijd, a.s. dinsdag wordt gestemd voor de "Folketinget", het Deense parlement. Nu doet zich het merkwaardige feit voor dat de Deense basisschool (=de Nederlandse basisschool + een soort middenschool, van 6 tot 16) volgens allen de duurste per leerling per jaar is en tegelijkertijd zo ongeveer de slechtste van Europa! 15 à 20 procent verlaat deze school als "functioneel analfabeet", niet in staat om de krant te lezen of een briefje te schrijven!
Het komt, zeggen de liberalen, van de vrijheids-pedagogiek, "rundtkredspedagogik" (kringgesprekpedagogiek) van de Deense scholen ingevoerd door de socialisten, eindeloos wordt er vergaderd en van alles met de leerlingen overlegd en aan onderwijs geven komen ze niet meer toe.
En ja, hier zeggen de sociaal demokraten dus prompt dat er (nog) meer geld in gepompt moet worden!
Maar ja, tijdens verkiezingen wordt ook hier van alles beloofd en zijn er alom plannen tot verbetering. ("Valgflæsk" noemt men dat hier. Letterlijk "verkiezingsvlees", dus zoiets als een homp vlees, die de kiezers wordt toegeworpen).